حالا او بعد از سال‌ها بیماری، فیلمبرداری فیلم دنیا را رسما به پایان رساند آن هم در ینگه‌دنیا. مازیار پرتو فیلمبردار برجسته سینمای ایران دوم بهمن‌ماه در سن 81سالگی پس از سپری‌کردن یک دوره طولانی بیماری در کالیفرنیای آمریکا درگذشت. هنرمندی از بین ما رفت که قاب‌بندی‌هایش از دریچه دوربین برای اکثر قریب به اتفاق ایرانی‌ها آشنا و خاطره‌انگیز بوده است.
نور، دوربین، حرکت
تقویم یازدهمین روز از آبان‌ماه سال 1311را نشان می‌داد که مازیار در خاندان پرتو به دنیا آمد. او فرزند علی پرتو (متخلص به شین پرتو) نویسنده و محقق ادبی بود و از هنرستان صنعتی تهران دیپلم گرفت. سال ۱۳۳۲ با گذراندن دوره فیلمبرداری دانشگاه سیراکیوز به‌عنوان فیلمبردار فیلم‌های گزارشی، خبری و مستند در وزارت فرهنگ و هنر استخدام شد. او دیگر وارد مسیری شده بود که تا پایان دوران حرفه‌ای از آن دور نماند. فیلمبرداری برای او مهم‌ترین کار زندگی‌اش بود هر چند علاوه بر فیلمبرداری، کارگردانی و تدوین چند فیلم را انجام داد و در چند فیلم‌بازی کرد.
ضبط می‌شه!
نخستین فیلمی که پرتو فیلمبرداری کرد «شقایق سوزان» نام داشت اما او هم مثل دیگر عوامل ساخته متفاوت مسعود کیمیایی جوان با «قیصر» گل کرد؛ در کنار نام‌هایی چون عباس کیارستمی به‌عنوان طراح تیتراژ یا امیر نادری به‌عنوان عکاس پشت صحنه و بهروز وثوقی بازیگر، نام مازیار پرتو هم به‌عنوان فیلمبردار یکی از فیلم‌های موج نو سینمای ایران روی پرده سینماها نشست. بعد از قیصر، او با فیلم‌هایی چون طوقی، بابا شمل، برزخی‌ها و جعفرخان از فرنگ برگشته تجارب خودش را ارتقا داد. پرتو 3 فیلم مردان روزگار، پخمه و گرگ بیزار را هم به‌ترتیب در سال‌های 48، 51و 52ساخت تا تجربه‌هایش در سینما فقط به فیلمبرداری ختم نشود و کارگردانی و تدوین را هم بهتر بیاموزد.
روزهای طلایی
مازیار پرتو در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی روزهای طلایی بسیاری را سر صحنه فیلم‌ها و سریال‌های درخشان از سر گذراند. بدون تردید برای جماعت ایرانی فیلم‌هایی مثل روز واقعه، کفش‌های میرزا نوروز یا آدم‌برفی جایگاهی ویژه دارند که در میان انبوه فیلم‌هایی که پرتو مدیریت فیلمبرداری‌شان را بر عهده داشته، بیشتر به چشم آمده و طرفدار هم داشته است. غیراز اینها، او همه‌کاره فیلمبرداری چند سریال درخشان و خاطره‌انگیز هم هست؛ سریال‌هایی که هنوز کمبود بودجه، حساسیت کم تهیه‌کنندگان و اولویت داشتن زمان برای پایان‌یافتن کار باعث نشده بود ساخته‌های تلویزیونی با دوربین‌های ویدئویی رفیق شوند.
کافی است 2 عنوان «هزاردستان» و« امام علی(ع)» را در ذهن مرور کنید تا نماهای درخشان این سریال‌ها که از ویزور دوربین پرتو جان گرفتند برایتان مجسم شود. بسیاری از اهالی فن او را استاد نورپردازی می‌دانستند و نماهایی را که او با دوربین روی دست فیلمبرداری می‌کرد جزو بهترین نماهای تاریخ سینمای ایران است. او تا پایان کار همچنان به نگاتیو و معجزه نور روی سلولوئید ایمان داشت و هرگز سراغ دوربین تصویربرداری نرفت. البته پرتو در چهلمین سال ساخته‌شدن قیصر مقابل دوربین مستندسازی قرار گرفت که فیلمی با عنوان «قیصر ٤٠ سال بعد» را ساخت.
حرف‌هایی درباره فیلمبردار
اولین خبر مرگ مازیار پرتو را ویشکا آسایش، خواهرزاده سرشناس او اعلام کرد و گفت: مازیار پرتو در یک سال گذشته به‌دلیل مشکلات قلبی در بستر بیماری بود. او از حدود 6سال پیش در آمریکا زندگی می‌کرد و آخرین بار 4 سال پیش به ایران سفر کرد تا فیلمی جلوی دوربین ببرد اما آن فیلم به سرانجام نرسید. آسایش درباره مراسم تدفین هم گفت که چون بستگان درجه یک ایشان در آمریکا زندگی می‌کنند، این هنرمند در کالیفرنیا به خاک سپرده خواهد شد.خانه سینما با صدور پیامی درگذشت مازیار پرتو را تسلیت گفت و اعلام کرد: جامعه اصناف سینمای ایران مرتبه‌ای دیگر سوگوار از دست‌دادن یکی از عزیزانش است.
مازیار پرتو مدیر فیلمبرداری پیشکسوت و باتجربه سینمای ایران دار فانی را وداع گفت. خانه سینما ضمن عرض تسلیت به جامعه سینمایی و همکاران گرامی در انجمن فیلمبرداران سینمای ایران، فقدان این هنرمند صاحب‌سبک و گرانقدر را به خانواده او و همچنین ویشکا آسایش تسلیت می‌گوید.
کارگردان فیلم روز واقعه هم با انتشار بیانیه‌ای مازیار پرتو را کاربلدی بی‌اندازه باهوش، دلسوز و فهیم خواند که تا پایان فیلمبرداری هر فیلم، لحظه‌ای از روند تکاملی آن جدا نمی‌شد. شهرام اسدی در بخش دیگری از متن تسلیت خود نوشت: در 2 فیلم اوینار و روز واقعه افتخار همکاری با پرتو را داشتم. او مملو از ایده‌های نو بود و به‌دلیل هر مشکل که به اقتضای صحنه پیش می‌آید، راه‌حلی معقول و منطقی داشت. من به سهم خودم به او مدیونم.
علی نصیریان هم که سابقه همکاری با پرتو را در فیلم تحسین‌شده کفش‌های میرزا نوروز دارد، گفت: او مرد شیرینی بود، به‌کار خودش بسیار تسلط داشت و به‌خاطر درگذشت او متأسف شدم. من از قبل از انقلاب پرتو را می‌شناختم. او از خانواده‌ای شریف و بافرهنگ بود و همیشه به همکاران و کارش احترام می‌گذاشت.
